Franz Xaver Mayr (* 28 Kasım 1875, Gröbming, Avusturya; † 21 Eylül 1965), Avusturyalı bir doktor (Gastroenterolog) idi. Çalışmalarının odak noktası bağırsak bölgesinin teşhisi ve bu bölgenin iyileştirilmesi yoluyla hastaların yeniden sağlığına kavuşmasını desteklemekti. Bu çalışmalardan geliştirilen terapi konsepti, F.X. Mayr Terapisi olarak bilinir.
Mayr, kasap ve lokantacı Anton Mayr (1828–1875) ve Seraphine Leygold'un (1851–1926) üçüncü çocuğuydu. İlkokulu Gröbming'de tamamladıktan sonra, 1887 yılında Graz'daki 1. k.u.k. Devlet Lisesi'ne kabul edildi. Eylül 1895'te okuldan üstün başarıyla mezun oldu ve Graz Üniversitesi'nde tıp eğitimine başladı. 1899-1903 yılları arasında Graz yakınlarındaki Sankt Radegund kaplıca ve su tedavi merkezinde çeşitli stajlar sırasında, şiddetli kabızlık çeken hastalara masaj yapmayı öğrendi. Bu deneyimler, kendi tedavi konseptini geliştirmesinde kilit rol oynadı. Mayr, Mayıs 1901'de "summa cum laude" derecesiyle doktorasını tamamladı. 1903 yılında Troppau yakınlarındaki Johannisbrunn su tedavi merkezinin yönetimi kendisine devredildi. 1903-1906 yılları arasında Paris, Nancy, Dresden, Berlin ve Londra'da patoloji, psikoterapi ve diyetetik alanlarında eğitim aldı. Napoli ve Roma'daki müzelerde antik heykel ve tabloların insan anatomisiyle ilişkisini inceledi ve bu gözlemlerini teşhis ve tedavi konseptine entegre etti. 1906'dan itibaren Mayr, yaz aylarında ünlü bir kaplıca kenti olan Karlsbad'da, kış aylarında ise Viyana'da hastaları tedavi etmeye başladı. 1915 yılında ise ilk kez kendi üzerinde bir oruç terapisi uyguladı.

"Şimdi bedeni ve ruhu mümkün olduğunca mükemmelleştirme yolunu ve böylece tüm sıkıntılardan ve huzursuzluktan kurtularak genel refah ve barışa ulaşma yolunu gözden geçirdiğimizde, insanların uygun bir beslenme düzenini uygulamasının, bu çıkış yoluna erişimimizi sağlayabilecek tek kapı olduğunu kabul etmeliyiz."

Dr. med. Franz Xaver Mayr, kendi adını taşıyan tanı ve tedavi yöntemlerinin kurucusudur. Onun dahiyane tıbbi konseptleri, özellikle doğal bağırsak temizliği ve aktif sağlık koruma yöntemleri, günümüzün çok ötesinde bir anlayışı temsil etmektedir.

Bu yöntemler, hastayı öncelikle detaylı bir muayeneden geçirmeyi ve belirlenen karın ölçüleri, vücut duruşları ve cilt durumlarındaki sapmalar yoluyla bozuklukları tespit etmeyi öngörmektedir. Ardından gelen tedaviyle bozulan bağırsak sistemi rahatlatılır, korunur, temizlenir ve yeniden onarılır.

Ancak son on yılda, bu yöntemler yurt içinde ve yurt dışında giderek daha fazla doktoru etkilemektedir. Şimdiye kadar yüz binlerce insan, F.X. Mayr sayesinde daha iyi bir sağlık ve yenilenmeye giden yolu başarıyla keşfetmiştir.

Modern nörogastroenteroloji, büyük ölçüde Mayr’ın düşüncelerini doğrulamaktadır. 1990’ların sonunda yayınlanan Emeran Mayer’in "Bağırsak, İkinci Beyin" ve Michael Gershon’un "Zeki Karın" kitapları, Mayr’ın fikirlerini bilimsel olarak da desteklemektedir.